گزارش نت واش؛ روایتی تلخ از مویه های بزرگترین دریاچه دنیا به گزارش نت واش، دریای خزر بعنوان بزرگترین دریاچه جهان در حالی به سمت نابودی می رود که اقدام مؤثری برای احیا، حفاظت و صیانت از این پهنه بزرگ و پرارزش آبی صورت نگرفته است. خبرگزاری مهر، گروه استان ها - بهرام قربانپور: «خزر» که از آن به «کاسپین»، «کاسپی» و یا دریای مازندران یاد می شود، بدون شک یکی از شاهرگ های حیاتی منطقه اوراسیا و بخش اعظمی از قاره کهن است. ۵ کشور ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان به صورت مستقیم و غیر مستقیم از این شاهرگ حیاتی منتفع می شوند بگونه ای که بخشی از اقتصاد و معیشت این کشورها دل در گرو خیز و خروش های «خزر» است. آبرفت «خزر» و پس روی این دریاچه زیبا و با ارزش، خبر جدیدی نیست و مدام و مکرر از جانب مسؤلان کشورها بخصوص ایران روی خروجی رسانه ها قرار می گیرد. «ولگا» دیگر سخاوتمند نیست به عنوان مثال «علی سلاجقه» رئیس سازمان محیط زیست و معاون رئیس جمهور در سخنانی کوتاه به صورت تلویحی زنگ اخطار آبرفت «خزر» را به صدا در آورد و اظهار داشت: ورودی های دریای خزر مخصوصاً ورودی رود ولگا از جانب کشورهای همسایه بسته شده است. از طرفی میزان بارش در کل حوزه آبخیز دریای خزر کاسته شده و همین مبحث منجر به کاهش چشمگیر تراز آب خزر می شود. عالی ترین مقام حفاظت محیط زیست کشور از عدم پرداخت حق آبه روسیه به خزر انتقاد نمود و اضافه کرد: ورودی دریای خزر کاسته شده و تراز آب دریا درحال پایین رفتن است و در بعضی آمار و اطلاعات اعلام شده که قریب یک متر در ۴-۵ سال گذشته دریا عقب نشینی داشته است. آنطور که سلاجقه گفته در سال به صورت میانگین دریای خزر ۲۰ سانتی متر عقب می نشیند. راه علاج خروج پستو نشینی و آبرفت خزر از منظر رئیس سازمان محیط زیست کشور، پرداخت حق آبه های رودخانه های بزرگ نظیر «ولگا» و همینطور اجرای مو به موی مصوبات کنوانسیون محافظت از دریای خزر - تهران بوده است. سلاجقه امیدوار است که در چارچوب کنوانسیون تهران هم حق آبه و هم آلایندگی دریای خزر حل شود، اما این خوشبینی در حالیست که حتی یک دبیرخانه از این کنوانسیون عریض و طویل در کشور به وجود نیامده تا مسائل و مصوبات را پیگیری کند. اما علل ابعاد و زوایای آبرفت «خزر» به همین جا ختم نمی گردد، اگر قطع سخاوتمندی «ولگا» به خزر را یک طرف ترازوی دلیل پس روی این دریاچه قرار دهیم، ورود پساب های خانگی و صنعتی، تغییرات اقلیمی و هجوم گونه های زیستی نظیر «شانه دار» سوی دیگر فراوانی علت ها قرار می گیرد و این ناهمگونی های طبیعی و انسانی از یک طرف و سو مدیریت و رفتارهای غیرمسئولانه ملی و منطقه ای از طرفی سبب شده تا «خزر» به سمت نابودی پیش رود و اگر اقدام مؤثری صورت نگیرد در آینده نه چندان دور باید به جای دریای خزر، به صحرای خزر برویم. مویه های بزرگترین دریاچه دنیا «احسان هادی پور» رئیس اداره حفاظت زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی محیط زیست گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار نمود: خزر بزرگترین دریاچه دنیا است و تغییرات در آن تأثیرات بزرگی را در دنیا می گذارد. وی ضمن اشاره به شرایط زیستی دریای خزر و وجود گونه های مختلف جانوری در این پهنه آبی اضافه کرد: خزر از گذشته تابحال محل زیست، رشد و نموی جانواران بی شماری بوده است. رئیس اداره حفاظت زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی محیط زیست گیلان به تشریح صدمه ها و اثرات مخرب و زیانبار پسروی آب خزر پرداخت و بیان نمود: آبرفت خزر تبعات زیست محیطی، چالش ها و صدمه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به دنبال دارد. هادی پور با اشاره به اینکه پسروی آب خزر تجارت از راه دریا را مختل می کند، اظهار داشت: آبرفت خزر سبب می شود تا دیگر خبری از تردد کشتی های بزرگ مقیاس در بنادر نباشد و در نتیجه منجر به انفعال بنادر و تجارت دریایی می شود. وی، استمرار پسروی آب دریای خزر و ظهور اراضی خشک و عریان در سواحل را برای زیست بوم استانهای شمالی بخصوص گیلان تهدیدآمیز خواند و اضافه کرد: پدیده ریزگردها، بیابان زایی و فرسایش بادی از پسِ آبرفت خزر در گیلان و سایر استانهای حاشیه خزر ایجاد می شود که خطرات زیست محیطی جبران ناپذیری دارد. اقلیم گیلان زیر چکمه ریزگردها این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه استانهای شمالی باید خود راه آماده پدیده ریزگردها کنند، اظهار داشت: شرایط اقلیمی گیلان و شمال بگونه ای است که زیست بوم آن نمی تواند در مقابل پدیده ریزگردها و فرسایش بادی دوام بیاورد و خیلی زود دستخوش تغییر می شود. هادی پور ضمن اشاره به این که شرایط اقلیمی سبز و با طراوت گیلان با اقلیم خشک و بیابان شکل متفاوت است، افزود: اقلیم و زیست بوم خشک برخی استان ها با شرایط پدیده ریزگردها وفق یافته و عجین شده و با شرایط ریزگردها و چالش های بیابانی عادت دارد اما اقلیم نم دار و زیست بوم با طراوت گیلان خیلی زود در مقابل ریزگردها زانو می زد و بنابراین می طلبد برای این پدیده خطرآفرین چاره ای اندیشیده شود. وی با اشاره به اینکه آبرفت خزر صرفا مبحث گیاهی و جانوری نیست، اضافه کرد: پسروی آب دریایی خزر نه تنها چالش زیست بوم گیاهی و جانوری است بلکه تبعات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جبران ناپذیری برای ساکنین حاشیه خزر به دنبال دارد. این کارشناس محیط زیست ضمن اشاره به ارتباط آبی تالاب های گیلان با دریای خزر بیان نمود: یکی از مهم ترین چالش ها و تلفات پسروی دریای خزر، کوچک شدن و یا خشک شدن تالاب های گیلان بخصوص تالاب بین المللی انزلی است. هادی پور با اشاره به اینکه آبرفت تالاب انزلی ارتباط مستقیمی با پسروی آب خزر دارد، اظهار داشت: بخشی از علل کوچک مقیاس شدن تالاب انزلی بخاطر آبرفت دریای خزر بوده و قسمتی دیگر هم به علت عدم رعایت حق آبه های تالاب و سو مدیریت آب در حوزه آبریز و همینطور بخاطر آلودگی ها بوده است. وی با اشاره به اینکه رودخانه ولگا بیشتر از ۸۰ درصد آب خزر را تأمین می کند، اضافه کرد: عدم پرداخت حق آبه خزر، تغییرات اقلیمی، کم شدن بارش ها و ورود گونه مهاجم نظیر «شانه دار» جزو تهدیدات جدی خزر به حساب می آید. «شانه دار» قاتل فُک خزری و ماهیان خاویاری رئیس اداره حفاظت زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی محیط زیست گیلان با اشاره به اینکه عروس دریایی «شانه دار» تهدید جدی زیست بوم خزر است، اظهار داشت: «شانه دار» با خوردن ریزماهی های خزر، حیات ماهیان خاویاری و فُک خزری را بشدت تهدید کرده است تا جایی که فُک خزری در مرز انقراض قرار دارد. هادی پور با اشاره به اینکه آلودگی ها و پساب های خانگی و صنعتی مستقیم وارد خزر می شود، افزود: بخش عظیمی از آلودگی ها و پساب های خانگی و صنعتی ۵ کشور حاشیه دریای خزر وارد این پهنه آبی می شود. وی با اشاره به اینکه فاضلاب های خانگی و صنعتی منجر به شکوفایی جلبکی در بستر دریا می شود، اضافه کرد: عدم عملکرد درست تصفیه خانه های فاضلاب خانگی و بعضاً صنعتی در گیلان سبب شده تا فاضلاب ها با انبوهی از آلایندگی وارد پهنه آبی خزر شود. این کارشناس مسائل زیست محیطی با اشاره به اینکه خزر با انبوهی از تهدیدات خطرآفرین مواجه می باشد، اظهار داشت: صید غیرمجاز، گرم شدن هوا، تغییرات اقلیمی، ساخت و سازهای غیرمجاز و همینطور آلایندگی های سوختی از راه تردد کشتی ها بخش دیگری از تهدیدات زیستی خزر به حساب می آید. رئیس اداره حفاظت زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی محیط زیست گیلان با اشاره به اینکه پس روی و پیش روی خزر مسبوق به سابقه است، اظهار داشت: در یک قرن گذشته آب دریای خزر جزر و مدهای فراوانی را به خود دیده اما برای پذیرش روزها و شرایط بحرانی باید آماده باشیم. هادی پور ضمن اشاره به تشکیل کنوانسیون محافظت از منابع آبی دریای خزر (تهران) بیان نمود: این کنوانسیون با حضور کشورهای ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در تهران تشکیل شد اما فقط در حد وضع چند قانون و مصوبه خلاصه شد و حتی دفتری برای پیگیری این مصوبات تشکیل نشد. وی با اشاره به اینکه نجات خزر فقط از راه کنش ها و اقدامات ایران تحقق نمی پذیرد، اضافه کرد: باید تحرکات بین کشوری و منطقه ای برای نجات دریای خزر صورت گیرد و یک کشور به تنهایی نمی تواند بار احیا و محافظت از این پهنه آبی را به دوش بکشد. حفاظت و صیانت از خزر خطر قرمز ایران است این کارشناس محیط زیست ضمن اشاره به گذشت دو دهه تشکیل کنوانسیون تهران برای محافظت از محیط زیست دریایی دریای خزر بیان نمود: این کنوانسیون در سال ۸۲ بین ۵ کشور حاشیه خزر به تصویب رسیده اما تابحال اقدامات مؤثر منطقه ای و برون مرزی مشترکی برای محافظت از زیست بوم دریایی خزر صورت نگرفته است. هادی پور ضمن اشاره به قوانین سختگیرانه ایران برای محافظت از زیست بوم دریایی خزر افزود: ایران در حوزه استحفاظی خود قوانین سخت گیرانه ای برای حفاظت و صیانت از زیست بوم و اکوسیستم دریای خزر اعمال کرده است اما معتقدم نجات خزر با اقدامات مشترک منطقه این و برون مرزی اتفاق می افتد. وی ضمن اشاره به تعامل و ارتباط گسترده بین سازمانی محیط زیست و بنادر و دریانوردی کشور در جهت صیانت از پهنه آبی خزر، اضافه کرد: حفاظت و صیانت از خزر خطر قرمز ایران است. این کارشناس محیط زیست با انتقاد از عدم فعال سازی تصفیه خانه های فاضلاب خانگی در گیلان و استانهای شمالی، بیان نمود: ورود فاضلاب های خانگی به دریا تهدید جدی خزر است. هادی پور با اشاره به اینکه اعلام جرم و برخورد قهری با مسببان آلودگی پسابی و فاضلابی خزر راهکار مناسبی نیست، اظهار داشت: راهکار اساسی عدم ورود فاضلاب های خانگی به دریای خزر، حذف این پساب ها از راه راه اندازی تصفیه خانه های مختلف است. کنوانسیون تهران در بن بست اجرا آنطور که به نظر می آید با عنایت به اهمیت ویژه دریای خزر و ارتباط مستقیم زیست بوم، معیشت، اقتصاد و اقلیم ۵ کشور منطقه به خزر این پهنه پرارزش آبی آسیا، هنوز اراده قوی و مصممی بین دولت های منطقه (۵ کشور حاشیه خزر) برای احیا، حفاظت و صیانت از دریای خزر به وجود نیامده است و این کشورها فقط به یک معاهده صوری و نمایشی معروف به نام کنوانسیون تهران بسنده کرده اند، کنوانسیون عریض و طویلی که حتی در مجلس شورای اسلامی ایران تصویب شده و ۹ بخش و ۳۷ ماده محکم و بیشتر از ۱۰۰ تبصره دارد اما این موارد فقط روی کاغذ آمده است و دریغ از یک قدم برای اجرا. تاکنون دو دهه از عمر تصویب و انعقاد معاهده و قرارداد کنوانسیون محافظت از منابع آبی و زیست محیطی دریای خزر-تهران می گذرد اما هیچ قدم مشترک و مثبتی از ۵ کشور عضو صورت نگرفته است و دریای خزر در غفلت این دولت ها، به پسروی خود ادامه می دهد و با عنایت به این عملکردهای سلیقه ای دولت ها و هجوم همه جانبه تهدیدات و چالش ها به خزر، اگر روزی دریای خزر به «صحرای خزر» تبدیل گردد نباید تعجب کرد. منبع: نت واش 1402/06/19 11:57:41 5.0 / 5 276 تگهای خبر: آب , آلودگی , بحران , دولت این پست نت واش را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط قول سازمان برنامه و بودجه برای واریز پاداش بازنشستگان گاوخونی تشنه ماند ایجاد 500 فرصت شغلی در مناطق محروم با همکاری دانش بنیان ها خدمات لانچینگ مکس نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۵ بعلاوه ۲