تالاب های خشک، نخلستان های تشنه خوزستان در مقابل آزمون پایداری

نت واش: کاهش دبی رودخانه کارون، خشک شدن تالاب ها و افزایش شوری آب، زیست بوم خوزستان را تهدید می کند به این علت شرایط حساسی در انتظار خوزستان برای مدیریت این وضع است.

خبرگزاری مهر، گروه استان ها- محراب علوی: استان خوزستان، یکی از مهم ترین قطب های کشاورزی و زیست محیطی ایران با چالش های جدی در عرصه منابع آبی و طبیعی روبرو است. کاهش دبی رودخانه های کلیدی مانند کارون، خشک شدن بخشهایی از تالاب هورالعظیم و افزایش شوری آب، تولیدات کشاورزی و نخلستان های منطقه را به خطر انداخته و به مشکلات زیست محیطی نظیر ریزگردها دامن زده است.
سید محسن موسوی زاده، نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت بحرانی رودخانه کارون اظهار داشت: خوزستان دارای پنج رودخانه مهم کارون، کرخه، دز، مارون، جراحی و زهره است اما در سالیان اخیر به علت راه اندازی سدها و انتقال های غیراصولی آب از سرشاخه ها، مشکلات مختلفی برای این رودخانه ها بوجود آمده است.
وی اضافه کرد: در گذشته، دبی بالای رودخانه کارون مانع از تأثیر زهکش ها بر کیفیت آب می شد اما حال کاهش شدید دبی، کیفیت آب را تحت تأثیر قرار داده و به یکی از معضلات اصلی منطقه تبدیل گشته است. این کاهش دبی، بگفته موسوی زاده، نه فقط بر کشاورزی و تامین آب آشامیدنی تأثیر گذاشته بلکه اکوسیستم های وابسته به این رودخانه را نیز در معرض خطر قرار داده است.

محمد امیر دیگر نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تأثیر کاهش دبی کارون بر مناطق جنوبی تر استان، اظهار داشت: در گذشته، جزر و مد در شهرهای آبادان و خرمشهر مانع از نفوذ شوری آب دریا به نخلستان ها می شد اما در سالیان اخیر، کاهش دبی رودخانه سبب شده تا شوری آب به نخلستان ها نفوذ کند و به محصولات خرما لطمه جدی وارد شود.
این وضعیت، به گفته ی ایشان، معیشت کشاورزان منطقه را که به تولید خرما وابسته اند، به شدت تهدید می کند.

تالاب هورالعظیم و تهدید ریزگردها

یکی دیگر از چالش های این روزهای خوزستان، وضعیت تالاب هورالعظیم بود که بگفته کارشناسان، نقش کلیدی در حفظ تعادل زیست محیطی خوزستان دارد. موسوی زاده با اشاره به اهمیت این تالاب اظهار داشت: کارهای حفاری نفت و خشک کردن بخشهایی از هورالعظیم، لطمه های جدی به این زیست بوم وارد کرده است. این اقدامات، همراه با عدم تامین حق آبه تالاب، به تخریب اکوسیستم و تشدید پدیده ریزگردها منجر گردیده است.
سید جمال موسویان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان نیز بر نقش حیاتی منابع طبیعی در توسعه پایدار تاکید کرد و اظهار داشت: برداشت های غیراصولی از رودخانه ها، چرای بی رویه دام و تغییر کاربری های غیرمجاز، منابع طبیعی استان را به شدت تحت فشار قرار داده است. وی ادامه داد: عدم تامین حق آبه تالاب ها، تعدادی از این زیست بوم های کلیدی را به کانون های ریزگرد مبدل کرده است.

موسویان با اشاره به کوشش های انجام شده برای احیای تالاب ها، اظهار داشت: مهم ترین راه حل برای روبرو شدن با ریزگردها، رطوبت سازی و احیای تالاب ها بوسیله تامین حق آبه های آنهاست. این اقدام می تواند از تبدیل این مناطق به کانون های بحران پیشگیری کند.

نیاز به مدیریت علمی و آبیاری نوین

احمد لندی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز با تکیه بر ضرورت مدیریت علمی منابع آبی، اظهار داشت: بهترین شیوه برای صیانت از منابع طبیعی خوزستان، بهینه سازی مصرف آب و استفاده از روش های نوین آبیاری در مزارع کشاورزی است.
وی اضافه کرد: پسماندهای کشاورزی، برداشت های بی رویه و روش های ناصحیح آبیاری، همچون عواملی هستند که به کاهش کیفیت منابع آبی و افزایش شوری آنها منتج شده اند.
لندی تاکید کرد که مدیریت صحیح منابع آبی نه فقط می تواند از تخریب محیط زیست پیشگیری کند، بلکه به افزایش راندمان کشاورزی و کاهش اثرات منفی شوری آب کمک خواهدنمود. وی پیشنهاد نمود که با آموزش کشاورزان و ترویج استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای و سایر روش های مدرن، می توان مصرف آب را بهینه کرد و فشار بر رودخانه ها را کاست.

چالش های چندوجهی

بحران منابع آبی و طبیعی در خوزستان تنها به مسایل زیست محیطی محدود نمی شود چونکه نتایج اجتماعی و اقتصادی گسترده ای نیز به همراه دارد. کاهش تولیدات کشاورزی خصوصاً در نخلستان های خرما، معیشت هزاران نفر از ساکنان منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. بگفته محمد امیر، شوری آب نه فقط به محصولات کشاورزی لطمه زده، بلکه به کاهش درآمد کشاورزان و مهاجرت از مناطق روستایی منجر گردیده است.
علاوه بر این، پدیده ریزگردها که به علت خشک شدن تالاب ها و کاهش رطوبت منطقه تشدید شده، سلامت عمومی ساکنان خوزستان را به خطر انداخته است. این موضوع، بگفته کارشناسان، نیازمند اقدام فوری و هماهنگ در سطح ملی است.
تخصیص حق آبه های زیست محیطی برای حفظ تالاب ها و رودخانه ها، خصوصاً کارون، گسترش استفاده از سیستم های آبیاری مدرن مانند آبیاری قطره ای برای کاهش هدررفت آب و افزایش راندمان، ممانعت از برداشت های غیرمجاز، کنترل چرای بی رویه و مدیریت پسماندهای کشاورزی برای صیانت از منابع طبیعی، بازبینی در سیاستهای انتقال آب از سرشاخه های رودخانه ها و ارزیابی تأثیرات زیست محیطی سدها و آگاه سازی کشاورزان و جوامع محلی درباره ی روش های پایدار کشاورزی و صیانت از محیط زیست همچون مواردی است که باید دراین خصوص اجرائی شود.

کارشناسان هشدار می دهند که بدون اقدام فوری، خوزستان ممکنست با تشدید بحران های زیست محیطی همچون گسترش ریزگردها و کاهش تولیدات کشاورزی، مواجه شود. این امر می تواند به مهاجرت گسترده تر، کاهش کیفیت زندگی و افزایش تنش های اجتماعی منجر شود.
سید محسن موسوی زاده نیز تاکید کرد: خوزستان قلب تپنده ایران است و صیانت از منابع طبیعی و آبی آن نه فقط برای مردم این استان که برای کل کشور مهم است. وی خواهان همکاری جامع دستگاه های دولتی، نهادهای محلی و جامعه مدنی برای اجرای راهکارهای پیشنهادی شد.
خوزستان هم اکنون در یک پیچ تاریخی قرار دارد؛ جایی که مدیریت صحیح منابع آبی و طبیعی می تواند سرنوشت این استان را تغییر دهد. تجربه جهانی نشان داده است که استفاده از تکنولوژی های جدید، مدیریت علمی و مشارکت جوامع محلی می تواند به احیای زیست بوم های شکننده و توسعه پایدار کمک نماید اما این امر نیازمند اراده سیاسی، اختصاص منابع مالی و هماهنگی بین دستگاهی است. در غیر این صورت، خوزستان ممکنست با چالش هایی عمیق تر مواجه شود که نه فقط این استان، بلکه کل کشور را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

منبع: netwash.ir

1404/03/11

10:31:29

5.0 / 5

تگهای خبر: آب , بحران , تكنولوژی , تولید

این پست نت واش را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش

نظرتان درباره ی این مطلب نت واش

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۸ بعلاوه ۱