گزارش نت واش؛ کانون های فرسایش خاک در استان سمنان به گزارش نت واش مطالعات اخیر نشان داده است که افزایش چشم گیر مساحت کانون های فرسایش بادی و همزمانی آن با خشکسالی، اندک کشاورزی باقی مانده استان سمنان را هم در مدت زمان کوتاهی نابود خواهد نمود. خبرگزاری مهر، گروه استان ها - محمد حسین عابدی: نگاهی به سند آمایش و کانون های بحرانی فرسایش بادی نشان داده است که متأسفانه با گسترش روزافزون خشکسالی در سطح استان سمنان، شاهد افزایش اراضی بیابانی و فرسایش خاکی و بادی هم در این استان بودهایم تا جایی که کانون های فرسایش در استان روز به روز به شهرها و روستاهایمان نزدیک می شوند. افزایش چشم گیر مساحت کانون های فرسایش بادی سبب می شود تا اندک کشاورزی نیمه جان استان سمنان که در گیر و دار خشکسالی و کم آبی، کاهش کیفیت آب به سبب افزایش عمق چاه ها و همینطور افزایش هزینه تولید و عدم صرفه اقتصادی شده است هم رو به ورطه نابودی بگذارد و این یعنی الگوی اقتصادی حداقل ۷۰ درصد مساحت استان سمنان با تهدید روبرو است. مخاطراتی که فرسایش و خشکسالی دارند سال ها است که خطی فرضی از وسط استان سمنان کشیده شده که کسی هم منشأ و ریشه آنرا نمی داند و شرق استان شامل دامغان، شاهرود و میامی را که نزدیک به ۷۰ درصد مساحت کل استان سمنان را هم شامل می شود و بیشتر از ۶۰ درصد جمعیت را در درون خود دارد محکوم به توسعه کشاورزی محور مبتنی بر کشت های زراعی و نهایتا فرآوری همین محصولات و غرب استان شامل سمنان، گرمسار و… بر اساس الگوی توسعه صنعتی تعیین شده است. این مبحث دو پدیده را بوجود آورده است نخست این که در چهار دهه اخیر سهم شرق استان سمنان از اعتبارات صنعتی ناچیز بوده به صورتی که برای مثال سهم شهرستان شاهرود این بزرگترین شهرستان استان سمنان از اعتبارات صنعتی ۱۳ درصد کل اعتبارات صنعتی استان سمنان برآورد می شود و دومین پدیده این که اقتصاد شرق استان را به کشاورزی منحصر و در نتیجه با تکانه هایی که خشکسالی، کمبود آب و تلاطم های اقتصادی پدید آورده تقریباً به ورطه سکون رسیده است. خسارات فرسایش به استان سمنان در این بین خشکسالی و کاهش سطح آب ها سبب ایجاد بیابان ها و فرسایش شدید شده است به نحوی که زندگی بخشی از مردم استان را تحت تاثیر قرار داده است آنطور که سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی استان سمنان می گوید: زندگی ۱۳۲ هزار نفر از مردم استان سمنان بر اثر فرسایش بادی در خطر است. علی ترابی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اعلان اینکه فرسایش شدید در استان متأسفانه سبب ایجاد مشکلات فراوانی برای مردم شد است، تصریح کرد: ۱۹ منطقه استان سمنان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دار که مساحت این کانون ها نزدیک به یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار است و می تواند زندگی مردم استان را در خطر قرار دهد. وی اضافه کرد: فرسایش بادی سالانه ۳۳ میلیارد تومان به استان خسارت وارد می نماید این خسارات در بخش اراضی کشاورزی، خانه های مسکونی روستایی مردم، تأسیسات و… است که به صورت کلی برآورد منابع طبیعی استان سمنان نشان داده است که ۳۲ هزار هکتار اراضی کشاورزی و ۱۵۰ هزار هکتار مراتع هم در خطر فرسایش بادی قرار دارند بنابراین پیشگیری از فرسایش بادی همینطور می تواند به کاهش خسارات وارده به استان هم کمک نماید. انجام عملیات مقابله ای سرپرست معاونت فنی منابع طبیعی سمنان با اعلان اینکه ۲۵۰ واحد تاسیساتی بخش صنعت در استان هم از فرسایش بادی صدمه دیده اند، تصریح کرد: در مجموع برآوردها نشان داده است که ۵۳۵ هزار و ۱۷۳ هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی در استان شناسایی شده است که به صورت تفکیکی باید گفت به تأسیسات استان شامل یک هزار و ۵۷۸ کیلومتر جاده اصلی و فرعی و ۲۰۰ کیلومتر راه آهن و ایستگاه های آن در طول سال خسارت وارد می سازد که جبرانش آن نیازمند اعتبارات زیادی است. ترابی در پاسخ به سوالی درباره اقدامات مقابله ای با پدیده فرسایش هم اظهار داشت: برنامه های مدونی در این حوزه همه ساله از جانب منابع طبیعی تدوین می شود که برای مثال عملیات بیولوژیکی شامل کاشت درخت برای استواری خاک و مقابله با فرسایش یادی همچون این اقدامات است برای مثال پارسال فقط هزار و ۵۰۰ هکتار جنگل دست کاشت در استان بوجود آمده که کار نسبتاً بزرگی بوده است. وی با اعلان اینکه دو هزار و ۸۰۰ هکتاری آبیاری درختان حواشی کویر استان سمنان پارسال با هدف ارتقای پوشش گیاهی و مقابله با فرسایش توسط منابع طبیعی استان انجام شده است، اظهار داشت: ۴۰ کیلومتر باد شکن ملات و بتونی در کویر استان بوجود آمده که نمونه آنرا مثلا در رضا آباد خار توران میتوان دید یا شاهد بودهایم که با هدف کاهش چرای دام و از بین رفتن پوشش گیاهی طرح ممانعت از ورود دام به هفت هزار و ۲۰۰ هکتار اراضی طبیعی استان اجرا شده است. اعتبارات جذب شدند مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با اعلان اینکه مقابله با فرسایش نیازمند اعتبارات است و خوشبختانه در مسافرت رئیس جمهور به استان توانستیم ۳۰ میلیارد تومان اعتبار در این حوزه جذب نماییم، اظهار داشت: این اعتبارات برای کنترل کانون های بحرانی فرسایش بادی هزینه خواهد شد. محمد جعفر مرادی حقیقی با اعلان اینکه از آنجائیکه عملیات بیولوژیکی یکی از سازگارترین اقدامات برای مقابله با فرسایش بادی است، تصریح کرد: ۱۰ هزار هکتار نهال کاری مناطق بیابانی با این اعتبارات صورت خواهد پذیرفت که به داشته های ما در زمینه درختکاری و نهال کاری می افزاید. وی با اعلان اینکه ۴۰۰ هزار هکتار از عرصه های بیابانی سمنان تاغ کاری شده که تاثیر بسزایی در مقابله با فرسایش دارد، بیان نمود: از سال ۹۶ تابحال ۱۲ پروژه اجرایی با مجموع ۶۵ هزار مترمکعب عملیات خاکی و ۳۴۰۰ متر مکعب عملیات سنگ و ملات در شهرستان های مختلف اجرا شده تا بتوانیم منابع آبی زیرزمینی را هم تغذیه نماییم چون که یکی از عوامل مقابله با بیابان زایی تقویت سفره های آب زیرزمینی است. کانون فرسایش بادی استان سمنان مندرج در آمایش سرزمینی فرسایش جدی است یک کارشناس حوزه محیط زیست و منابع طبیعی هم در گفتگو با خبرنگار مهر، با اعلان اینکه اقدامات منابع طبیعی کافی نیستند، اظهار داشت: فرسایش مانند سیلی است که وارد یک منطقه می شود و شما می خواهید با بیل مقابل آن خاک بریزید و مانع درست کنید بنابراین موفق نخواهید شد چون که پیش از وقوع سیل شما باید فکر سد را می کردید نه هنگامی که آب روان است در نتیجه هر چه هم تلاش کنید باز سیل راه خویش را باز کرده و خسارت وارد می سازد. حسن اسماعیلی با اعلان اینکه وقتی در دهه ۶۰ نهضت چاه کنی برای ارتقای کشاورزی اجرا شد و ما تمام آب زیرزمینی را به سطح آوردیم و برای کشاورزی سنتی هدر دادیم باید فکر خشکسالی، فرونشست زمین، بیابانی شدن روستاهای حاشیه کویر، پیشروی بیابان و… را می کردیم که نکردیم، بیان داشت: تعجب ما این است که استان سمنان از ۱۸ سال قبل نخستین نشانه های خشکسالی را دیده، چرا تا کنون کار بزرگی نشده است! ۳۰ سال پیش خالی شدن منابع آبی به سبب این که به چشم نمی آمد، نادیده گرفته می شد اما بیابان زایی که با چشم دیده می شد خالی شدن روستاهای بی ارجمند که دیده می شد، چرا برای اینها کاری نکردیم؟ وی با اعلان اینکه برای پیشگیری از این صدمه ها همه ساله برنامه های مدونی در حوزه بیابان برای استان سمنان تدوین و اجرا می شود اما کافی نیست مانند کسی است که می خواهد با کادر آشپزخانه به جنگ فردی برود که کلاشنیکوف در دست دارد بنابراین باید کمربند سبز، افزایش ماندگاری روستاها با ایجاد اشتغال، توسعه کشاورزی علمی مبتنی بر گلخانه ها برای مانایی جمعیت روستایی استان و همینطور هزینه کرد برای مالچ های غیرنفتی سازگار با طبیعت و همینطور بادشکن ها صورت گیرد وگرنه در یک دهه آتی روستایی در جنوب استان سمنان باقی نخواهد ماند. خطر جدی است تحقیقات خبرنگار مهر نشان داده است که ۵.۲ میلیون هکتار عرصه های بیابانی در سطح استان سمنان وجود دارد و تابحال یک هزار و ۲۰۰ هکتار پروژه مدیریت روان آب، ۴۰ کیلومتر بادشکن غیر زنده بر روی تپه های ماسه ای و هفت هزار و ۴۰۰ هکتار پروژه مدیریت چرا و حفاظت و قرق در استان به اجرا درآمده است. سال گذشته اما در دومین همایش ملی بیابان با رویکرد مدیریت مناطق خشک و کویری مقاله ای توسط رضا بیات مربی پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و علی اصغر هاشمی مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان نوشته شد که نتایج قابل توجهی داشته و نشان داده است که فرسایش تا چه اندازه جدی است. در این مقاله آمده است: میانگین شدت فرسایش در استان ۱۸۸.۴ مترمکعب بر کیلومتر مربع در سال (حدود ۵۴.۲ تن در هکتار در سال) ارزیابی شده و استان در وضعیت کم تا متوسط از نظر فرسایش است توزیع طبقات فرسایش نشان داده است بخش های زیادی از استان در وضعیت فرسایش متوسط هستند. شهرستان های گرمسار و دامغان به ترتیب با ۲۶۲ و ۱۶۶ مترمکعب بر کیلومتر مربع در سال بیشترین و کمترین متوسط شدت فرسایش را دارا هستند. سند آمایش استان و کانون های بحرانی فرسایش بادی دیگر کارشناس حوزه منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اعلان اینکه سند آمایش استان و کانون های بحرانی فرسایش بادی را مشخص کرده و خبر از بحرانی خفته در استان می دهد، اظهار داشت: همانطور که در این آمایش هم مشخص شده هیچ یک از سکونتگاه های شهری استان در محدوده تهدید طوفان شن و حرکت ماسه های روان قرار نگرفته و این نشان داده است که ما کار زیادی را باید در این عرصه صورت دهیم. محسن غلامیان با اعلان اینکه ۹۱ آبادی در سطح استان سمنان در معرض تهدید طوفان شن هستند، تصریح کرد: اگر روستاهای ما به همین منوال پیش بروند در سالهای آتی کمترین جمعیت را در آنها نخواهیم دید و این یعنی نابودی کشاورزی و دامداری و در نتیجه خالی شدن روستا از جمعیت؛ بنابراین خطر اصلی فرسایش و تبعات منفی آن در این بخش است. وی با اعلان اینکه وسعت عرصه کانون های فرسایش بادی را ۳۰۰ هزار و ۴۷ هکتار اعلام شده است، تصریح کرد: روانگرایی خاک پدیده ای است که در آن خاک اشباع بر اثر تنش شدیدی که به آن وارد می شود، مقاومت و سختی خویش را به صورت کامل از دست می دهد و مانند یک مایع رفتار می کند؛ این تنش وارده می تواند بر اثر تکان های ناشی از زمین لرزه یا دگرگونی های ناگهانی در شرایط تنش خاک باشد بنابراین در آمایش استان اعلام شده که هیچ یک از سکونتگاه های شهری و روستایی استان در محدوده روانگرایی با قابلیت بالا قرار نگرفته اند. بحران به دنبال وقوع و پیشروی فرسایش آنطور که در سند آمایش استان سمنان آمده مطالعات، ۴۹۴ روستا در خارج از محدوده های دارای قابلیت روانگرایی بوده، ۲۰۳ روستا در محدوده قابلیت کم و ۱۴۴ روستا در محدوده قابلیت متوسط هستند و بنابراین مجن، بسطام، شاهرود، دامغان، شهمیرزاد، سمنان، سرخه، ایوانکی، دیباج، امیریه، درجزین و کلاته در خارج از محدوده دارای قابلیت روانگرایی تلقی شده اند و مهدی شهر، بی ارجمند و کلاته خیج هم توأم هم در محدوده با قابلیت کم و هم در محدوده با قابلیت متوسط توصیف شده اند. کارشناسان درباره بحران به دنبال وقوع و پیشروی فرسایش اخطار می دهند و اعلام می کنند که اولین تبعات منفی این مقوله هم بر روستاهای استان سمنان بخصوص در جنوب دیده خواهد شد. روستاهایی که همجوار با بیابان هستند. روستاهایی که به طور عمده هم از طریق کشاورزی و دامداری ارتزاق می کردند و حالا با این بحران هایی که در استان پدید آمده معلوم نیست که چه مقدار دیگر جمعیت در آنها می تواند ماندگاری داشته باشد. همین حالا هم ده ها روستای استان سمنان با تانکر آبرسانی شده و حتی آب خوردن هم ندارند و جمعیت شأن بخصوص در بخش خارتوران بی ارجمند به پنج نفر الی ۱۵ نفر هم نمی رسد روستاهایی که زمان ۳۰ خانوار در آنها ساکن بود پس همین حالا هم ماندگاری جمعیت در روستاهای جنوب استان سمنان دشوار است چه برسد به زمانی که فرسایش و بیابان زایی بخواهد پیشروی هم کند حال باید دید که مسؤلان استان سمنان برای مقابله با این پدیده های شوم چه تدبیری می اندیشند. منبع: netwash.ir 1400/10/22 12:56:48 5.0 / 5 625 تگهای خبر: آب , بحران , تولید , خشكسالی این پست نت واش را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط وعده صادق نمونه تام رویارویی فاتحانه پیشانی جبهه اسلام با جبهه کفر است وزارت نیرو متعهد به احیای دریاچه ارومیه است روش ارزان ساخت الکتروکاتالیست تولید هیدروژن با طول عمر بالا بارش باران و وقوع رعد و برق در ۱۷ استان نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۹ بعلاوه ۳