به بهانه روز جهانی ریاضیات

روزی برای دوستداران پی

به گزارش نت واش، در حالی امروز روز جهانی ریاضیات را همگام با جهانیان گرامی می داریم که طبق گزارش های انتشار یافته در میان ۵۸ کشور دنیا به ترتیب رتبه ۵۰ و ۴۸ را در پیشرفت دروس ریاضی و علوم کسب کرده ایم و بی رغبتی گسترده ای را از جانب دانشجویان برای جذب در رشته های علوم پایه شاهدیم که یکی از مهم ترین علل آن بیکاری گسترده فارغ التحصیلان آن است.

به گزارش نت واش به نقل از ایسنا، ریاضیات فن محاسبه اعداد است و هم به مطالعه مباحثی چون کمیت، ساختار (جبر)، فضا (هندسه) و تغییرات (آنالیز ریاضیات) می پردازد. ریاضیدانان بدنبال الگوهایی هستند که بتوان از آنها بهره برده و حدس های جدید را به صورت فرمول درآورند؛ آنها درستی یا نادرستی حدس ها را با اثبات ریاضی نشان می دهند.
یکی از قدیمی ترین متون ریاضی کشف شده جهان، قطعه پاپیروسی است که قدمت این قطعه پاپیروس به ۱۶۵۰ سال قبل از میلاد باز می گردد و اطلاعات بسیار ارزشمندی را از ریاضیات مصر باستان در اختیار ما می گذارد. بر روی این پاپیروس، اولین نمادهای مورد استفاده توسط بشر برای نمایش عملیات ریاضی را میتوان مشاهده کرد. به عنوان مثال در آن زمان علامت جمع را به شکل یک جفت پا نشان می دادند که جهت حرکت آنها به سمت عددی بود که باید با عدد قبلی جمع بسته می شد.
با آغاز سده ششم پیش از میلاد، ریاضیات یونانی ها با فیثاغورسی ها مطالعه نظام مندی را در ریاضیات، با هدف شناخت بیشتر خود ریاضیات آغاز کردند که سرآغاز ریاضیات یونانی ها بود و در خلال عصر طلایی اسلام که در سده نهم و دهم میلادی شکل گرفت، ریاضیات نوآوری های مهمی را به خود دید که بر مبنای ریاضیات یونانی ها پایه ریزی شده بود.
مهم ترین دستاوردهای ریاضیات اسلامی توسعه «جبر» و پیشرفت در مثلثات کروی و اضافه شدن اعشار به سیستم عددی عربی بود.
در خلال اوایل عصر مدرن، توسعه حساب دیفرانسیل و انتگرال توسط نیوتون و لایبنیتس در سده هفدهم میلادی ریاضیات را متحول کرد. لئونارد اویلر مهم ترین ریاضیدان سده هجدهم میلادی بود که چندین قضیه و کشفیات را به ریاضیات افزود.
مهم ترین ریاضیدانان سده نوزدهم میلادی ریاضیدان آلمانی کارل فردریش گاوس بود که خدمات گوناگونی به شاخه های مختلف ریاضیات چون جبر، آنالیز، هندسه دیفرانسیل، نظریه ماتریس، نظریه اعداد و آمار ارآئه کرد. در اوایل سده بیستم میلادی، کورت گودل، ریاضیات را با انتشار قضایای ناتمامیت خویش گرفتار تغییر نمود. این قضایا نشان دادند که هر سیستم اصول موضوعه سازگاری شامل گزاره های غیرقابل اثبات هستند.
ریاضیات از آن زمان به شکل گسترده ای توسعه یافته است و کنش و واکنش های ثمربخشی بین ریاضیات و علوم به وجود آمده که به نفع هردو است. توسعه علوم ریاضی آنقدر به زندگی ما وابسته است و میتوان رد پای آنرا از آشپزی، هنر و باغبانی تا بانکداری و ساخت و ساز، مدیریت زمان و تفکر انتقادی مشاهده کرد.
این امر بهانه ای شد تا روز ۱۴ مارس برابر با ۲۴ اسفند در تقویم ها به نام روز جهانی ریاضیات (پی) نامگذاری شود؛ در چهلمین کنفرانس عمومی یونسکو، ۱۴ مارس هر سال روز جهانی ریاضیات در نوامبر ۲۰۱۹ اعلام گردید. آگاهی جهانی بیش از علوم ریاضی برای پرداختن به چالش ها در حوزه هایی مانند هوش مصنوعی، تغییرات آب و هوا، انرژی و توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه حیاتیست.
هدف روز جهانی ریاضی نشان دادن نقش اساسی علوم ریاضی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) است و این روز ما را دعوت می کند تا بوسیله کارهای متنوع و جشنی که در سرتاسر جهان برگزار می شود، آنرا پاس بداریم.
دوستداران ریاضی در کشورهایی که تاریخ را به صورت (روز/ماه) می نویسند، احتمالاً با دیدن اعداد «۱۴» و «۳» در کنار یکدیگر به وجد خواهند آمد؛ چون که ۳.۱۴ یکی از شناخته شده ترین اعدادی است که نمی توان از آن ساده گذشت و عاشقان ریاضی ۱۴ مارس هر سال روز «عدد پی» و «روز جهانی ریاضیات» را گرامی می دارند. «پی» نسبت محیط دایره به قطر آن است که معادل ۳.۱۴ است. «پی» یکی از معروف ترین نمادهای ریاضی است و کاربردهای مهمی در فیزیک، مهندسی و آمار دارد.
ریاضیات رشته ای از دانش بشری است که با اعداد، الگوریتم ها، محاسبات و مدل سازی برای حل مسائل سروکار دارد و کاربرد آن به کشف الگوهای حاکم بر طبیعت و تحلیل بهتر امور جامعه می انجامد. ابزارهای فکری که در جوهره علوم ریاضی نهفته است، عوامل بسیار مؤثری برای تحلیل اطلاعات تجربی هستند که نتیجه آن افزایش دانش بشری است. پیشرفت و توسعه پایدار کشورها که بر مبنای تکنولوژی های جدید، صنایع دانش بنیان و رشد اقتصادی رقم می خورد، ریشه در علوم ریاضی دارد.
این علوم امروزه توانسته است به حدودا تمام بخش های زندگی وارد شود و به استواری قابلیت تکنولوژی های جدید مانند داده کاوی، ارتباطات الکترونیکی امن، هوش مصنوعی و پیش بینی عددی وضعیت آب وهوا بینجامد.
یادگیری و آموزش صحیح علوم ریاضی در سطوح تربیت رسمی عمومی و حتی غیررسمی برای همگان یک لزوم است؛ چون که این آموزش به ایجاد ساختار تفکر منطقی برای حل بهینه مسائل، درک صحیح از زندگی برای پرهیز از ناهنجاری ها و شناخت بایسته طبیعت برای بهره مندی هوشمندانه از آن می انجامد. آحاد جامعه با داشتن تفکر منطقی، به درک بهتر پدیده ها دست می یابند و با بهره گیری از روابط آماری نهفته در داده ها و اطلاعات دریافتی می توانند زندگی بهتری را برای خود و اطرافیانشان برنامه ریزی کنند. این مهم در پرتو اندیشیدن و تفکر خلاق میسر می شود که برای هر شهروند موفق یک لزوم است و با حل مساله و تمرین بوسیله کار با ریاضیات به روش صحیح محقق می شود.
با ممارست در حل مسائل ریاضی که در گذشته دانش آموزان به آن تشویق می شدند، از یک سو مهارت صبر و حوصله برای نتیجه گیری به دست می آید و از طرف دیگر، پشتکار افراد در فهم داده ها و تحلیل مسائل روزمره زندگی تقویت می شود که خود تاثیر غیرقابل انکاری بر سلامتی و بهبود روابط اجتماعی بر جای می گذارد.
بدین جهت تربیت ریاضیدان یکی دیگر از ضروریات کشورها شمرده می شود، چون ریاضیدانان می توانند خوب فکر کنند و با بهره گیری از توان تجریدی که در رویارویی با مسائل و مفاهیم ریاضی به دست می آورند، به مهارت درک و مدل سازی مسائل پیچیده اجتماعی و انسانی می رسند.
اما اینک فرآیند آموزش در کشور بسیار نابسامان است و به آموزش ریاضیات توجه نمی گردد. دانش آموزان به جای فراگیری مهارت های حل مسئله، به سمت آموزش های بسیار سطحی برای پیروزی بر غول کنکور سوق داده می شوند و در دانشگاه ها هم با وضعیت چندان بهتری نسبت به آموزش و پرورش روبرو نیستیم. هر چند در سند نقشه جامع علمی کشور به عنوان مهم ترین مرجع برای برنامه ریزی های آموزشی و علمی، شاخه هایی از ریاضیات در ردیف اولویت های علم و فناوری کشور نام برده شده اند، اما حرکت هدفمندی برای اجرای برنامه هایی مبتنی بر این اولویت ها مشاهده نمی شود.
طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، بیکاری گسترده و نبود شغل مناسب برای دانش آموختگان رشته های علوم پایه، پرهزینه بودن این رشته ها، رغبت نداشتن داوطلبان کنکور درتحصیل در این رشته ها خصوصاً در سالهای اخیر، دیربازده بودن این رشته ها، احتیاج به تجهیزات، لابراتوار ها و امکانات فراوان ازجمله عللی است که به کاهش تقاضا در تحصیل در این رشته منجر گردیده است.
آمارهای تکان دهنده ای از وضعیت دروس عمومی و علوم پایه درکشور عرضه می شود. با استناد به نتایج آزمون تیمز Thames که سطح پیشرفت دانش آموزان در یادگیری علوم و ریاضیات در پایه های چهارم و هشتم را هر چهار سال یک مرتبه اندازه گیری می کند، وضعیت کشور ایران، مناسب نمی باشد. بر طبق این آمار، دانش آموزان ایرانی در سال ۲۰۱۹، در آزمون دروس ریاضی و علوم پایه چهارم، نمرات ۴۴۳ و ۴۴۱ را کسب کرده اند. هر دو نمره زیر نقطه مرکزی مقیاس تیمز یعنی۵۰۰ بوده است.
با استناد به گزارش مرکز تحقیقات از نتایج آزمون «تیمز» ایران در میان ۵۸ کشور دنیا به ترتیب رتبه ۵۰ و ۴۸ را در پیشرفت دروس ریاضی و علوم کسب کرده است. همینطور با استناد به نتایج همان آزمون در آزمون پایه هشتم دروس ریاضی و علوم پایه دانش آموزان ایرانی نمرات ۴۴۶ و ۴۹۹ را کسب کرده اند که زیر نقطه مرکزی مقیاس تیمز بوده است. ایران در پایه هشتم هم در دروس ریاضی و علوم به ترتیب رتبه های ۲۹ و ۳۲ را بین ۳۹ کشور جهان به دست آورده است.
شاید بتوان از این روز جهانی بهره برد و با اختصاص اعتبارات مناسب به حوزه مهم ریاضی به عنوان یکی از علوم پایه بتوان نخبگانی همچون مریم میرزاخانی هایی را به آینده کشور تحویل داد تا زمینه های تحول بنیادی در سایر علوم فراهم گردد.

منبع: نت واش

1402/12/24

12:02:22

5.0 / 5

188

تگهای خبر: آب , ابزار , تكنولوژی , خدمات

این پست نت واش را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش

نظر شما در مورد این مطلب

نام: