دردواره های تالاب ۱۵ هزارساله تمام شدنی نیست؛ آب رفتن 9 هزار هکتاری تالاب بین المللی انزلی تالاب انزلی در سالهای اخیر به علت بی توجهی و انجام اقدامات بی نتیجه گرفتار مشکلات فراوانی همانند آب رفتن ۹ هزار هکتاری از مساحت خود شده و نیازمند اقدام جهادی برای نجات این اکوسیستم است. خبرگزاری مهر، گروه استان ها- بهرام قربانپور: در سالهای اخیر مسؤلان و رسانه ها خبرهای زیادی با عناوین نگران و ناامید کننده و بعضاً شعاری در مورد مرگ تالاب انزلی شنیده و گفته شده، خبرهایی که از وضعیت قرمز و اخطار گونه این تالاب بین المللی حکایت داشت. تالاب انزلی گیلان یا «انزلی سل» در زبان گیلکی، یکی از زیباترین، بی نظیرترین و مهم ترین تالاب های طبیعی آب شیرین کشور است که در جنوب غربی شهر بندرانزلی و دریای کاسپین قرار دارد. این تالاب که شهرت و جایگاه بین المللی دارد با وجود مناظر منحصربه فرد، تنوع زیستی و قدمتی بیشتر از ۱۵ هزار سال، یکی از محبوب ترین مقاصد طبیعت گردی و توریستی در گیلان محسوب می شود. وجود نیلوفرهای آبی، نیزارها و لاله های دریایی، چشم انداز شگفت انگیزی را به این تالاب بخشیده است، قایقرانی، ماهیگیری و پرنده نگری، تالاب انزلی را از لحاظ گردشگری ممتاز کرده است، اما باوجود تمام این زیبایی ها، مواهب و خصوصیت های منحصر به فرد، سالهای اخیر بخاطر سهل انگاری و کم توجهی ها مورد بی مهری قرار گرفته است. از آتش گرفتن مکرر نیزارها گرفته تا شکار پرندگان و دست اندازی به محدوده های تالاب، حیات این اکوسیستم کم نظیر را به مخاطره انداخته و همین مبحث باعث نگرانی علاقه مندان به محیط زیست و طبیعت دوستان شده است. خواهرخواندگی به وسعت گیلان تا ژاپن تالاب انزلی یکی از اولین تالاب های بین المللی ثبت شده در ایران بوده که در سال ۱۳۵۴ در لیست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. این منطقه ثبت شده شامل تمام منطقه تالاب انزلی، منطقه سیاه کیشم، منطقه حفاظت شده سل که و سایر آب بندان های مختلف محدوده تالاب انزلی می شود که از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، مورفولوژیک، فیتواکولوژی و جغرافیایی، تفاوت های مهم و قابل ملاحظه ای باهم دارند و در واقع، اکوسیستم های مختلفی هستند. این تالاب منحصر به فرد با وجود بیشتر از ۱۰۰ گونه پرنده و ۵۰ گونه آبزی از تنوع زیستی بسیاری برخوردارست. جالب است بدانید که تالاب انزلی خواهرخوانده تالاب «کوشیرو» در پارک ملی «کوشیرو شیتسوگن» ژاپن است. تالاب آب شیرین انزلی همینطور توسط سازمان بین المللی حیات پرندگان بعنوان زیستگاه مهمی برای پرندگان معرفی می شود. این تالاب متأسفانه از سال ۱۹۹۳ به سبب مخاطراتی مانند تغییر سطح آب دریای خزر، افزایش رسوبات، آلودگی آب و غیره در لیست مونترآل یا مونترو قرار گرفته و یعنی تالاب انزلی برای پیشگیری از خشک شدن، به مراقبت بیشتری نیاز دارد. تالابی با ۱۵ هزار سال قدمت گفته می شود که به احتمال زیاد نام تالاب انزلی از کلمه «همزلی» آمده باشد. این واژه در زبان گیلکی به معنای «سایش و نزدیکی آب و خشکی» است و امکان دارد که نام شهر بندر انزلی به سبب وجود همین تالاب در گذر زمان از همین واژه «همزلی» الهام گرفته شده باشد. البته واژه های دیگری مانند «انزلیوس» و «انزلیا» به معنای مرداب در زبان یونانی هم امکان دارد که به نام تالاب انزلی مرتبط باشند، باتوجه به قدمت ۱۵ هزار ساله تالاب انزلی احتمال می رود این نام گذاری در گذشته های دور انجام شده باشد. اهمیت و جایگاه زیست محیطی، اقتصادی و گردشگری تالاب انزلی از یک سو و مخاطرات ناشی از تعدی ها، سهل انگاری ها و بی مهری های تحمیلی ضد این تالاب بین المللی از طرف دیگر، تعدادی از حامیان و فعالان زیست محیطی استان کشور را دور هم جمع کرد تا به صورت تئوریک و کارگاهی به بررسی چالش ها و عرضه راهکار ها برای حل مساله تالاب انزلی بپردازند. تالاب انزلی درحال مرگ نیست «دکتر مجید مخدوم» استاد برجسته محیط زیست و عضو شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور با اعلان اینکه تالاب انزلی اکوسیستم است نه زیست بوم، اظهار نمود: سال ها است که تالاب انزلی را به زیست بوم تعریف می کنند در صورتیکه این تالاب زیست بوم نیست، اکوسیستم است و هر اکوسیستم دارای نظامی پویا و خود جبران می باشد. وی با رد ادعای مرگ تالاب انزلی، این ادعا را غیر علمی و غیر کارشناسی برشمرد و اضافه کرد: تالاب انزلی درحال مرگ نیست و احیای آن نیازمند برنامه ریزی صحیح بوده و خصوصیات اکوسیستمی این تالاب باعث امیدواری احیای آن شده است. آب رفتن ۹ هزار هکتاری مساحت تالاب انزلی عضو شورای عالی محیط زیست کشور، بوم سازگان، بوم نظام و بوم سامانه را معادل اکوسیستم دانست و بیان نمود: تالاب انزلی اکوسیستم خود جبران است و متأسفانه مساحتش به سبب بهره کشی بیشتر از ۱۰ هزار هکتار نیست. مخدوم به آب رفتن ۹ هزار هکتاری مساحت تالاب انزلی ناشی از بهره کشی اشاره و با انتقاد از سهل انگاری های صورت گرفته، اظهار داشت: تالاب انزلی بیشتر از آنکه مورد بهره وری و بهره برداری قرار گیرد مورد بهره کشی قرار گرفته بنابراین مساحتش از ۱۹ هزار هکتار رفته رفته کم و الان به کمتر از ۱۰ هزار هکتار رسیده است. وی با تاکید بر شناسایی ظرفیت های تالاب انزلی و بهره وری از آن، افزود: درد ما این است که برای بهره کشی شجاعیم و همدیگر را کنار می زنیم ولی برای بهره وری نه و همین مبحث سبب شده تا تالاب انزلی به این حال و روز گرفتار شود. ظرفیت شناسی اولویت اصلی در احیای تالاب انزلی این استاد دانشگاه، ظرفیت شناسی را اولویت اصلی در احیای تالاب انزلی دانست و بیان نمود: شاه بیت تلاش ها و پژوهش های من اینست که نخست باید با نقشه سازی توان و ظرفیت برد تالاب مشخص شود و سپس گام های بعدی را برداریم. مخدوم با اعلان اینکه فعالیت در حوزه تالاب باید از فرم «دستوری» «به دلی کار کردن» تغییر کند، خاطرنشان کرد: در طول این سال ها برای حل مساله تالاب دستوری عمل شده و این شیوه راهگشا نبوده و نیست در طول این سال ها برای حل مساله تالاب دستوری عمل شده و این شیوه راهگشا نبوده و نیست. وی با اعلان اینکه راهکارهای احیای تالاب باید روی نقشه مشخص شود، اضافه کرد: اگر برنامه احیا داریم اول باید توان احیا را روی نقشه در بیاوریم، آسان نیست اما شدنی است. عضو شورای عالی محیط زیست کشور با اعلان اینکه تالاب انزلی درحال مرگ نیست و باید در این خصوص تجدید نظر شود، به تشریح برنامه های احیای آن پرداخت و بیان نمود: برنامه احیای تالاب انزلی در چهار بخش تعیین راهکار، تعیین سازمان تشکیلاتی، تعیین بودجه در دو بخش سرمایه ای و جاری و در آخر زمانبندی انجام شدنی است و اگر این کار را کردیم می توانیم امیدوار باشیم که تالاب را احیا می نماییم. مخدوم با تاکید بر مشارکت دادن مردم در حفظ و احیای تالاب انزلی، خاطرنشان کرد: مردم بهترین حامیان محیط زیست هستند و در حفظ تالاب باید از مردم کمک بگیریم. پیگیری تالاب انزلی با طعم تبعید «جمشید منصوری» اکولوژیست و پرنده شناس برجسته کشور که دیگر میهمان ویژه همایش تخصصی «تالاب بین المللی انزلی چالش ها و راهکارها» بود، اظهار داشت: درگیری های بسیاری برای احیا تالاب انزلی را متحمل شدیم و حتی برای همین پیگیری ها، ما را تبعید کردند. وی با اعلان اینکه تالاب انزلی یک اکوسیستم پیچیده است، اضافه کرد: تالاب انزلی فقط در مختصر آب و یا گیاه آن خلاصه نمی گردد بلکه کل حوزه آبریز باید در نظر گرفته شود. این استاد دانشگاه با تاکید بر این که تالاب بین المللی انزلی نباید در القاب و عناوین خلاصه شود تالاب بین المللی انزلی نباید در القاب و عناوین خلاصه شود، اظهار داشت: بهره وری پایدار یعنی از سود داشته استفاده نمائیم اما متأسفانه خیلی چیزها را در تالاب از دست داده ایم. منصوری با اشاره به روزگار سیاه ماهی سفید در دریای خزر و تالاب انزلی، بیان نمود: زمانی از تالاب انزلی شش تن ماهی سفید برداشت می شد اما حالا ماهی سفید نه تنها از تالاب انزلی، بلکه از دریای خزر رخت بر بسته است. وی با انتقاد از نگاه دکان بازاری به مقوله تالاب انزلی، اضافه کرد: تالاب انزلی احتیاج به دلسوزی دارد و نباید دکانی برای سودجویی باشد. این کارشناس و پژوهشگر با اعلان اینکه متأسفانه بخش اعظمی از تالاب های کشور خشک شده است، اظهار داشت: برای نجات تالاب انزلی اول باید آنرا حفظ کرد؛ هنوز نمی دانیم محدوده تالاب کجاست؟ منصوری با تاکید بر جدیت بیشتر در مورد محافظت از تالاب انزلی، نقش مردم را در حفظ آن مهم و اثرگذار دانست و بیان نمود: محافظت از تالاب را باید برای مردم حفظ نماییم و در حفظش باید از مردم مدد جست. وی با اعلان اینکه بخش زیادی از سرمایه عظیم تالاب از دست رفته است، اضافه کرد: تالاب پیش از هر کاری باید حفظ شود چونکه خیلی متخلف دور و بر تالاب داریم. پول پاشی های بی نتیجه برای احیای تالاب اکولوژیست و پرنده شناس برجسته کشور با انتقاد از پول پاشی های بی حساب و کتاب و بی نتیجه برای احیای تالاب، بیان نمود: متأسفانه طی این سال ها بودجه زیادی برای تالاب صرف و احیای تالاب بدون این که کاری صورت گیرد به دکانی برای سودجویی تبدیل گشته است. منصوری از محاصره تالاب انزلی توسط افرادی خاص پرده برداشت و خاطرنشان کرد: بخشی از تالاب انزلی توسط سودجویان تصاحب شده بنابراین برای احیا، اول حفاظت بعد بررسی و مشخص نمودن توان تالاب است چونکه باید محدوده تالاب مشخص باشد. وی، شناسایی محدوده و مرز تالاب انزلی را جز اولویت ها برشمرد و اضافه کرد: تابحال محدوده و مرز تالاب انزلی مشخص نشده و همین مبحث باعث بلاتکلیفی آن شده است. اکولوژیست و پرنده شناس برجسته کشور با اشاره به وضعیت بحرانی تالاب انزلی، بیان نمود: تالاب انزلی در گذشته میزبان بیشتر از ۳۰۰ هزار پرونده مهاجر در گونه های مختلف بود ولی حالا این تعداد به کمتر از ۱۰۰ هزار پرنده کاهش پیدا کرده است و این آمار گواه بحرانی بودن وضعیت را نشان میدهد. منصوری با اشاره به ساحل خواری در گیلان، افزود: بخشی از سواحل و تالاب انزلی به مناطق مسکونی تبدیل گشته و شکل واقعی ساحل از دست داده است. وی با اعلان اینکه احیای تالاب انزلی در سنوات گذشته بیشتر شعاری بوده است، اضافه کرد: در گذشته بدون شناسایی ظرفیت و توان تالاب، احیای آن صورت گرفت و نتیجه بخش هم نبود. فاضلاب خانگی بلای جان تالاب انزلی مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان که بانی اصلی این همایش آموزش محور بوده، با ابراز گلایه از ورود فاضلاب های خانگی به تالاب انزلی، اظهار داشت: ۴۷ سال از ثبت تالاب انزلی در کنوانسیون بین المللی رامسر می گذرد و با همه ارزشمندی تالاب ورود فاضلاب های خانگی بزرگترین چالش تالاب انزلی است. رضا زمانی با اعلان اینکه زرجوب و گوهر رود دو رودخانه آلوده رشت بار اصلی فاضلاب خانگی را وارد تالاب انزلی می کند، اظهار داشت: رودخانه های آلوده رشت بلای جان تالاب انزلی شده و هیچ کسی در مورد پاسخگو نیست رودخانه های آلوده رشت بلای جان تالاب انزلی شده و هیچ کسی در مورد پاسخگو نیست. وی گونه های مهاجم را یکی دیگر از چالش های تالاب انزلی برشمرد و اضافه کرد: متأسفانه هفت هزار هکتار از استان گیلان درگیر گونه مهاجم سنبل آبی است که ۶ هزار و ۵۰۰ هکتار آن در تالاب انزلی قرار دارد و نفس تالاب را به شماره انداخته است. مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با اشاره به برنامه ۷ ساله احیای تالاب انزلی از سال ۹۹، اظهار داشت: مدیریت آبخیز، مدیریت رسوب و فاضلاب در این برنامه دیده شده و زیر کمیته هایی تشکیل شده و امیدواریم در سالیان باقیمانده از این برنامه، روندی به شکلی پیش برود که به احیای تالاب بیانجامد. فاصله گیری از اقدامات سمیناری و کلاسیک اهمیت و جایگاه تالاب بین المللی انزلی که قدمت ۱۵ هزار ساله هم دارد و دارای ظرفیت های پرارزش در بخش های گردسگری، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی است، بر کسی پوشیده نیست اما آن چیزی بعنوان دغدغه مطرح است و در این همایش هم به آن تاکید شد شناسایی ظرفیت ها، حفظ تالاب رهاسازی از چنگال تجاوزگران به تالاب بوده که نیاز است دستگاه قضایی هم در این خصوص به کمک محیط زیست بیاید، البته حضور بموقع دستگاه قضایی گیلان در مورد تخریب رستوران تفریحی در بستر تالاب انزلی و تخریب آن مجتمع تفریحی گامی مثبت در حفظ و احیای تالاب بوده است. همایش تخصصی، آموزشی و کاربردی «تالاب بین المللی انزلی چالش ها و راهکارها» اقدام ارزشمند، اثرگذار و شایسته تقدیر است اما برای رفع معضل ریشه دار و قدیمی تالاب انزلی می بایست از اقدامات سمیناری و کلاسیک فاصله بگیریم و به سمت و سوی کارهای عملیاتی و میدانی حرکت نماییم. منبع: نت واش 1401/04/07 09:26:45 5.0 / 5 502 تگهای خبر: آب , آلودگی , بازار , بحران این پست نت واش را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط جانوری آبی با بادبانی کوچک وعده صادق نمونه تام رویارویی فاتحانه پیشانی جبهه اسلام با جبهه کفر است وزارت نیرو متعهد به احیای دریاچه ارومیه است برنامه محوری و رقابت پذیری دو اصل اساسی جهش تولید است نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۶ بعلاوه ۱