یادداشت؛

فولاد آب دیده نطنز، بلای جان محیط زیست

طبق برآوردها درطرح های مطالعاتی برای تولید هرکیلو آهن30لیتر آب مصرف می شود که3درصدپساب باقیمانده ازآب مصرفی دراین صنعت قابل بازیافت است و27درصد دیگر به پساب صنعتی خطرناک تبدیل می شود.

خبرگزاری مهر، گروه استان ها- فرزاد علیزاده*: استان پهناور اصفهان در مرکز ایران، به سبب وجود رشته کوه های زاگرس مرکزی و تقاطع آن با کویر مرکزی ایران (دشت کویر)، آب و هوا و اقلیم منحصر به فردی دارد. حیات وحش در این استان به حدی متنوع است که ۱۸ منطقه تحت حفاظت، شامل شکار ممنوع، حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی را در خود جای داده است. سالیان نه چندان دور باغ شهر تاریخی نطنز در دامنه های کوهستان کرکس با چشمه سارهای فراوان و کوچه باغ های خنک و خوش آب و هوایش شهره خاص و عام بود.
آن زمانی که هنوز رد پای توسعه به این دیار کهن باز نشده بود کوهستان کرکس محل رویش گیاهان دارویی بسیار بود و گلابی نطنز این تحفه دیار نصف جهان دل هر ایرانی که یکبار آنرا تجربه کرده بود آب می کرد!
در اوایل دهه ۷۰ شمسی درست زمانی که کشور بعد از جنگ هشت ساله در راه سازندگی و توسعه قرار گرفت پای صنایع الاینده و ضد محیط زیستی به این شهر باز شد.
این دوره درست زمانی بود که اروپا و آمریکا تصمیم گرفتند از فعالیت تعدادی از صنایع آلاینده خود که صدمات غیر قابل جبران محیط زیستی به همراه داشت جلوگیری نمایند و دانش و تجهیزات این صنایع را به کشورهای دیگر بفروشند! در صدر این صنایع زیان بار و تهدید کننده اکوسیستم های مجاور، صنعت فولاد قرار داشت.
در دوران سازندگی بدون توجه به نتایج طولانی مدت محیط زیستی کشور به سمت سدسازی و ساخت کارخانه های صنعتی درحال حرکت بود. در اواخر دهه ۷۰ شمسی بود که کارخانه فولاد نطنز در مجاورت این باغ شهر فعالیت خودرا در حوزه تولید فولاد شروع کرد، این دوره همزمان بود با صدور مجوزهای گوناگون برداشت سنگ از معادن روباز در کوهستان کرکس و تخریب کوهستان کرکس که می دانیم نقش و سهم عمده ای در تولید آب استان پهناور اصفهان بر عهده دارد.
علاوه بر تخریب گسترده کوهستان که پیامدهایی همچون تولید گرد و غبار، کاهش منابع آبی، تخریب زیستگاه حیات وحش، تجاوز به حریم باغات، روستاها و تخریب اماکن تاریخی به بار آورد، حالا کارخانه فولاد نطنز نیز خود به یکی دیگر از مشکلات محیط زیستی منطقه تبدیل گشته بود. می دانیم صنعت فولاد یکی از پر مصرف ترین صنایع به لحاظ آب است و همین طور سبب آلودگی آب های مجاور می شود.
به طوری که طبق برآوردها در طرح های مطالعات فنی برای تولید هر کیلو آهن ۳۰ لیتر آب مصرف می شود. تنها سه لیتر پساب باقیمانده از آب مصرفی در این صنعت قابل بازیافت است و ۲۷ لیتر دیگر آن به یک پساب صنعتی خطرناک و تهدیدکننده بزرگ محیط زیستی تبدیل می شود.
بر اساس اظهارات کارشناسان، برای تولید محصولات فولادی در کارخانه فولاد نطنز، آهن قراضه، آهن اسفنجی، سیلیس، منگنز در کوره قوس الکتریکی ۸۰ تنی ذوب می شود و بعد از نورد گرم به محصولات نیم ساخته، انواع میلگرد و محصولات نهایی تبدیل می شود.
طی فرآیند تولید این محصولات، آب و روغن جهت خنک کردن و ایجاد شکل مطلوب به کار می رود. با اهمیت ترین اثرات محیط زیستی ناشی از اجرای کارهای این کارخانه در بخش ذوب و نورد شامل آلودگی هوا، آلودگی صوتی، آلودگی آب، مصرف انرژی و مواد زائد (شامل خرسک، سرباره و شلاکه، غبار، پوسته اکسیدی خشک و تر، روغن سوخته) است اما کسی نمی داند منبع تولید این همه آب برای این کارخانه از کجاست!

گفته می شود اسنادی از حفر چندین چاه بدون مجوز در داخل کارخانه وجود داشته است که سه سال پیش تعدادی از آنها توسط یکی از مزرعه داران مجاور کارخانه منتشر و منجر به صدور احکام قضائی نیز می شود. برمبنای قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی …(۱۴۰۰-۱۳۹۶)، دولت موظف است ساختار مصرف آب شرکت های فولادی، آلیاژی و معدنی را تا آخر سال چهارم اجرای قانون برنامه تغییر دهد و سالانه پنج درصد وضعیت موجود، قنوات را لایروبی، احیا و مرمت کند. حال آنکه افراد محلی معتقدند همین چاه های بدون مجوز و برداشت آب از عمق زمین سبب خشکی قنات های منطقه با قدمت ۱۰۰ سال (قنات روستای میلاجرد) شده و در مجاورت این کارخانه روستاهای نسران، میلاجرد و لاسپیدان قرار دارد که تقریباً تمامی قنات های آنها خشک شده است.
اگرچه مدیران این مجموعه ادعا کردند در خروجی گازهای ناشی از این کارخانه فیلترهای مناسب تعبیه کرده اند اما گرد و غبار، گازها و ذرات معلق خارج شده از این کارخانه بقدری است که کارگران کارگاه های تولیدی مجاور بارها به محیط زیست شکایت برده اند.
یکی دیگر از موضوعات غیر شفاف این است که اثری از ارزیابی اثرات محیط زیستی این کارخانه وجود ندارد، این در حالیست که برمبنای قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست هر گونه فعالیتی که منجر به برهم خوردن تعادل محیط زیست، تغییرات بیولوژیک خاک، آب و هوا، تخریب رودخانه ها و منابع آبی، ایجاد صداهای زیان آور و تخریب و تغییر ظاهر طبیعت و در کل هر عملی که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم آورد ممنوعست.
کوهستان کرکس و دامنه های آن در نتیجه سو نظارت و بی تدبیری مسئولان دستگاه های متولی امر قربانی تخریب هایی غیرقابل جبران شده است؛ هرچند تجربه چند سال قبل سازمان محیط زیست نشان میدهد تمایل و اراده ای درباب جلوگیری از تخریب صنایع ضد محیط زیستی وجود ندارد اما امیدواریم اداره محیط زیست اصفهان هرچه سریع تر اقداماتی در امتداد حفاظت از منطقه نطنز و جلوگیری از آلودگی بیشتر توسط کارخانه فولاد انجام دهد.
** فعال محیط زیست و عضو ستاد مردمی احیای کرکس کوه «سماک»

منبع: نت واش

1400/05/14

11:18:14

5.0 / 5

918

تگهای خبر: آب , آلاینده , آلودگی , تولید

این پست نت واش را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب نت واش

نظر شما در مورد این مطلب

نام: